📅 Data publikacji: 28.05.2025
W 2027 roku zespół naukowców z Uniwersytetu Rolniczego w Poznaniu oraz inżynierów gastronomii z FoodTech Labs rozpoczął projekt „PrintMeal” – odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na spersonalizowaną dietę w erze szybkiego tempa życia. Zakładano, że druk 3D pozwoli precyzyjnie kontrolować składniki, kalorie oraz teksturę posiłków, dostosowując je do indywidualnych potrzeb zdrowotnych, alergii i preferencji smakowych. W pierwszym etapie pracowano nad konstrukcją FoodForge-1 – wielomateriałowej drukarki z trzema ekstruderami: białkowym, węglowodanowym i tłuszczowym, oraz modułem dodatków smakowych i witaminowych w formie hydrożeli.
Pierwsze testy odbywały się w kontrolowanym środowisku kuchennym, gdzie badano reologię past z puree warzyw, past orzechowych oraz emulsji drobiowych. Zastosowano filtr membranowy w module ekstrudera, by usunąć większe cząstki i uzyskać gładką strukturę, co pozwoliło na produkcję delikatnych biszkoptów i koktajli w formie stabilnych, trójwymiarowych struktur. Konsystencja hydrożeli smakowych (np. wanilia, truskawka, bazylia) regulowana była przy pomocy stężenia alginianu sodu i jonów wapnia.
W styczniu 2028 roku zespół PrintMeal przedstawił pierwszy wydrukowany posiłek — wielowarstwowy koktajl śniadaniowy z warstwami jagodowo-owsianymi, kremem migdałowo-bananowym i chrupiącymi kuleczkami z chia. Po wstępnych testach sensorycznych ochotnicy ocenili połączenie smaków na 4,7/5, a struktura posiłku utrzymywała integralność podczas transportu i konsumpcji. To był kamień milowy – pierwsza seria skomplikowanych kompozycji kulinarnych drukowanych w technologii 3D.
Na zakończenie Rozdziału 1 dr inż. Marta Zielińska podsumowała: „Druk 3D jedzenia to rewolucja w gastronomii — od kontroli składu po zarządzanie konsystencją. Dajemy dietę na żądanie, spersonalizowaną i gotową do spożycia.”
Po sukcesie prototypu PrintMeal uruchomił pilotaż w klinice rehabilitacyjnej w Gdańsku, gdzie pacjenci z dysfagią otrzymywali bezpieczne, gładkie posiłki o zrównoważonym makroskładzie. Drukowane musy o konsystencji aksamitnego budyniu zawierały modulowane ilości białka i błonnika, co przyspieszyło proces rekonwalescencji i poprawiło komfort jedzenia. Kolejnym krokiem było partnerstwo ze sportowcami – PrintMeal opracował „PowerPlate” dla biegaczy długodystansowych: wydrukowane warstwy karbo-nabiałowe z dodatkiem elektrolitów uwalniały się w określonej kolejności, dostarczając stopniowo energii i nawadniając organizm podczas maratonu.
Skalowanie działalności wymagało opracowania linii produkcyjnej – FoodForge-X o wydajności 100 porcji/godz., z automatycznym systemem mycia i dezynfekcji głowic. Duże sieci żywieniowe testowały PrintMeal w wybranych restauracjach przyszłości, oferując menu „Fit & Digital” z interaktywnym ekranem, gdzie klienci modyfikowali składniki i kalorie w czasie rzeczywistym. Technologia zdobyła wyróżnienie w European Food Tech Awards 2028 za wpływ na zdrowie i zrównoważony rozwój żywności.
Współpraca z firmami biotech zaowocowała wprowadzeniem bioaktywnych dodatków do hydrożeli – probiotyki i prebiotyki drukowano w mikrokapsułkach uwalnianych w jelitach, wspierając mikrobiom. To otworzyło drogę do produkcji personalizowanych suplementów diety drukowanych na żądanie. 🍽️💊
Podsumowując Część 2: drukowana żywność trafia do medycyny, sportu i gastronomii, redefiniując koncepcję „gotowania” jako programowalny proces produkcyjny.
W ostatniej fazie projekt PrintMeal koncentruje się na zrównoważonym pozyskiwaniu składników roślinnych z upraw wertykalnych, minimalizując ślad węglowy. Zespół analizuje wykorzystanie alg morskich jako bazy bogatej w białko i zdrowe kwasy tłuszczowe, a także testuje druk soli mineralnej w strukturach ultralekkich, by dostarczyć jod i magnez.
Pojawiły się jednak kwestie prawne: czy przepis na idealny koktajl śniadaniowy może być chroniony patentem? Dr inż. Zielińska uczestniczyła w międzynarodowej dyskusji CEFE (Culinary Foods and Ethics), która rozważała otwarte licencje na receptury drukowane w 3D, aby zapewnić dostępność technologii na całym świecie.
Na horyzoncie są plany druku żywności na Marsie, wykorzystującego hydrożele z lokalnych surowców Mars regolit mixed with cyanobacteria. NASA oraz ESA rozważają stacje żywieniowe dla astronautów, które drukowałyby posiłki z materiałów syntetycznych w warunkach niskiego ciśnienia.
Drążąc temat przyszłości, dr Zielińska stwierdziła: „Technologia druku 3D zmienia rolnictwo, kuchnię i zdrowie społeczeństwa. To dopiero początek diety przyszłości – każda porcja może być kodowana i personalizowana dla optymalnego zdrowia.” 🌟